Οι πρωτεινες ορού γάλακτος είναι μια πλούσια πηγή βιοδραστικών πεπτιδίων που μπορεί να διαδραματίσουν ωφέλιμο ρόλο ακόμη και στη διατροφική διαχείριση χρόνιων παθήσεων. Η βιολογική αποτελεσματικότητα της πρωτεΐνης ορού γάλακτος είναι συνάρτηση της τεχνικής επεξεργασίας της. Οι πρωτεΐνες ορού γάλακτος διατίθενται γενικά σε τρεις μορφές, όπως συμπύκνωμα πρωτεΐνης ορού γάλακτος, προϊόν απομόνωσης πρωτεΐνης ορού γάλακτος και υδρόλυση πρωτεΐνης ορού γάλακτος (Sousa et al., 2012). Το συμπύκνωμα έχει λίπος και λακτόζη μαζί με τις βασικές πρωτεΐνες (29-89%) (Bounous, 2000). Tο προϊόν απομόνωσης αποτελείται από 90% πρωτεΐνη (Hayes & Cribb, 2008) και το προϊόν υδρόλυσης είναι η ημιχωνευμένη μορφή της πρωτεΐνης (Kanda et al., 2013). Τι περισσότερο έχει αποδειχθεί για τις πρωτεϊνες σε σχέση με την επίδρασή τους σε γνωστές παθολογικές καταστάσεις;

Η σχέση μεταξύ οξειδωτικού στρες και μεταβολικών / νευροεκφυλιστικών ασθενειών έχει αποδειχθεί με συνέπεια (Uttara et al, 2009, Whaley-Connell et al, 2011). Ενδογενή αντιοξειδωτικά ένζυμα (υπεροξείδιο δισμουτάση, καταλάση, υπεροξειδάση γλουταθειόνης και φεροξιδάση), γλουταθειόνη (GSH) και άλλα αντιοξειδωτικά σαρώνουν τις ελεύθερες ρίζες και προστατεύουν το σώμα από την επίθεση στρες (Elias, Kellerby, & Decker, 2008). Οι πρωτεινες, και πιο συγκεκριμένα, η πρωτεΐνη ορού γάλακτος, έχει αποδειχθεί μέσα από μακροχρόνιες έρευνες ότι παρέχει αντιοξειδωτικά αποτελέσματα, λόγω των βιοδραστικών πεπτιδίων της. Τα υπάρχοντα αποδεικτικά στοιχεία είναι επαρκώς τεκμηριωμένα. Παρατηρήθηκε ότι ένα μηνιαίο συμπλήρωμα διατροφής πρωτεΐνης ορού γάλακτος σε δόση 20 g / ημέρα που χορηγήθηκε σε ασθενείς με κυστική ίνωση μείωσε σημαντικά το επίπεδο της αντιδραστικής πρωτεΐνης στον ορό (CRP είναι μια μέτρηση φλεγμονής) (Lands et al., 2010).

Η μείωση του περιεχομένου CRP εξαρτάται από την ηλικία, καθώς οι ενήλικες είχαν υψηλότερο επίπεδο CRP, το οποίο έπεσε κάτω από 1 pg / ml μετά τη λήψη θρεπτικών συστατικών σε συμπληρωματα διατροφης (Lands et al., 2010). Ο μηχανισμός ξεδιπλώθηκε λόγω της δημιουργίας μεταβολιτών πεπτιδίων από την απορροφούμενη πρωτεΐνη. Τα πεπτίδια απορροφήθηκαν και αύξησαν το επίπεδο της ενδοκυτταρικής GSH. Μέσω μιας in vitro μελέτης, διαπιστώθηκε η αντίστροφη σχέση μεταξύ της GSH και της κυτοκίνης που προκαλεί την κυστική ίνωση, της ιντερλευκίνης IL-8. Άλλες μελέτες ανέφεραν τη σχέση μεταξύ της ανεπάρκειας GSH και της παθογένεσης που οφείλεται στην IL-8 (Cicik et al, 2003, Yahya et al, 2013). Η πρωτεΐνη ορού γάλακτος με υδρόλυση αλκαλάσης απελευθέρωσε ένα πενταπεπτίδιο P4c (Val-His-Leu-Lys-Pro), το οποίο απέδειξε σημαντική προστασία ανθρώπινων πνευμονικών ινοβλαστών MRC-5 κυττάρων από κατάχρηση H2O2 (Kong, Peng, Xiong & Zhao, 2012). Στα 20-100 μg / mg, το πεπτίδιο βελτίωσε τη δραστικότητα υπεροξειδίου δισμουτάσης (SOD) κατά 248% (Kong et al., 2012). Η δράση μοριακού επιπέδου δεν είναι επαρκώς κατανοητή μέχρι σήμερα, αλλά από άλλα πεπτίδια που καταπολεμούν το στρες, μπορεί να υποτεθεί, ότι το πεπτίδιο μπορεί να εμποδίζει την ενεργοποίηση NF-κB (Ryu, Himaya, Qian, Lee, & Kim, 2011).

Η ανισορροπία της ομοιόστασης οξειδοαναγωγής οδηγεί περαιτέρω σε φλεγμονή. Οι πρωτεινες διατηρούν αντιφλεγμονώδεις επιδράσεις οι οποίες έχουν επαληθευτεί με in vivo καθώς και με μελέτες κοόρτης. Η επίδραση του συμπληρώματος διατροφής ορού γάλακτος αξιολογήθηκε σε μοντέλα τρωκτικών. Οι πρωτεΐνες ορού γάλακτος προστατεύουν αρουραίους από φλεγμονή του εντέρου που προκαλείται από DSS. Το συστατικό αμινοξύ θρεονίνη και κυστεΐνη έπαιξε σημαντικό ρόλο στην προστασία έναντι των φλεγμονών διεγείροντας τη σύνθεση της βλεννίνης καθώς και τον φυσιολογικό πολλαπλασιασμό της μικροχλωρίδας (Sprong, Schonewille, & van der Meer, 2010). Ένας εντερικός τύπος ενισχυμένος με πεπτίδια ορού γάλακτος όταν χορηγήθηκε σε ποντίκια αποδείχθηκε ότι καταστέλλει τη φλεγμονή του ήπατος.

Το βελτιωτικό αποτέλεσμα λαμβάνει χώρα με εξασθένηση των φλεγμονωδών κυτοκινών, με αποτέλεσμα την πρόληψη της νέκρωσης του ήπατος και της απόπτωσης (Kume, Okazaki, Yamaji, & Sasaki, 2012). Μελέτες αξιολόγησαν τον αντιφλεγμονώδη αντίκτυπο της χορήγησης εντερικού τύπου εμπλουτισμένου με πρωτεΐνη ορού γάλακτος σε ασθενείς με ισχαιμικό εγκεφαλικό επεισόδιο. Οι πρωτεινες σαν συμπληρωματα διατροφης αποδείχθηκαν σημαντικής αποτελεσματικότητας. Η φόρμουλα μείωσε τη φλεγμονή στους ασθενείς και συσχετίστηκε καλά με το χαμηλό IL-6 στον ορό (μείωση από 62,7 σε 20,6 pg / dl) και τα υψηλά επίπεδα γλουταθειόνης (αύξηση από 32,2 σε 39,9 U / G Hb).  Η συνέχιση τριών μηνών της συνδυαστικής θεραπείας βελτίωσε τα συμπτώματα, που εκδηλώθηκε σε χαμηλότερη IL-6 (μείωση από 2,88 σε 2,23 pg / ml), IL-8 (μείωση από 1,97 έως 1,07 pg / ml) και TNF-α (μείωση από 1,31 έως 1,08 pg / ml). Η εξασθενημένη συστηματική φλεγμονή συσχετίστηκε καλά με την ανοχή στην άσκηση και τη βελτιωμένη ποιότητα ζωής (Sugawara et al., 2012). 
Διερευνήθηκε το αντιφλεγμονώδες αποτέλεσμα της πρόσληψης πρωτεϊνών ορού γάλακτος με υδατάνθρακες πριν από 2 ώρες έντονης άσκησης. Η αιματολογική ανάλυση αποκάλυψε ότι η προφλεγμονώδης κυτοκίνη IL-6 και CRP ήταν χαμηλότερη κατά 50 και 46%, αντίστοιχα, ενώ η αντιφλεγμονώδης κυτοκίνη IL-10 ήταν υψηλότερη από την ομάδα ελέγχου κατά 118% (Kerasioti et al., 2013). Τα ενθαρρυντικά ευρήματα μπορούν να μελετηθούν σε άλλες παθολογίες που προκαλούνται από φλεγμονή. Οι πρωτεινες στα συμπληρωματα διατροφής διατηρούν αυξημενο λειτουργικό επίπεδο χρησιμότητας στην αντιμετώπιση ποικίλων παθολογικών καταστάσεων.

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ
G.T.D. Sousa, F.S. Lira, J.C. Rosa, E.P. de Oliveira, L.M. Oyama, R. Santos V, G.D. PimentelDietary whey protein lessens several risk factors for metabolic diseases: A review
Lipids in Health and Disease, 11 (2012), p. 67
G. Bounous Whey protein concentrate (WPC) and glutathione modulation in cancer treatment Anticancer Research, 20 (6C) (2000), pp. 4785-4792
A. Kanda, K. Nakayama, T. Fukasawa, J. Koga, M. Kanegae, K. Kawanaka, M. HiguchiPost-exercise whey protein hydrolysate supplementation induces a greater increase in muscle protein synthesis than its constituent amino acid content
British Journal of Nutrition, 110 (06) (2013), pp. 981- 987
B. Uttara, A. Singh V, P. Zamboni, R.T. Mahajan Oxidative stress and neurodegenerative diseases: A review of upstream and downstream antioxidant therapeutic options Current Neuropharmacology, 7 (1) (2009), pp. 65-74
A. Whaley-Connell, P.A. McCullough, J.R. Sowers The role of oxidative stress in the metabolic syndrome Reviews in Cardiovascular Medicine, 12 (1) (2011), pp. 21-29
R.J. Elias, S.S. Kellerby, E.A. Decker Antioxidant activity of proteins and peptides Critical Reviews in Food Science and Nutrition, 48 (5) (2008), pp. 430-441
L.C. Lands, M. Iskandar, N. Beaudoin, B. Meehan, N. Dauletbaev, Y. Berthiuame Dietary supplementation with pressurized whey in patients with cystic fibrosis Journal of Medicinal Food, 13 (1) (2010), pp. 77-82
E. Cicik, H. Tekin, S. Akar, O.B. Ekmekçi, O. Donma, L. Koldaş, S. Ozkan Interleukin-8, nitric oxide and glutathione status in proliferative vitreoretinopathy and proliferative diabetic retinopathy Ophthalmic Research, 35 (5) (2003), pp. 251-255
R.S. Yahya, O.H. Ghanem, A.-A. A. Foyouh, M. Atwa, S.A. Enany Role of interleukin-8 and oxidative stress in patients with hepatocellular carcinoma Clinical Laboratory, 59 (9–10) (2013), pp. 969-976
Kong B., Peng X., Xiong Y.L., Zhao X. Protection of lung fibroblast MRC-5 cells against hydrogen peroxide-induced oxidative damage by 0.1-2.8 k Da antioxidative peptides isolated from whey protein hydrolysate Food Chemistry, 135 (2) (2012), pp. 540-547
B. Ryu, S.W.A. Himaya, Qian Z.-J., S.-H. Lee, S.-K. Kim Prevention of hydrogen peroxide-induced oxidative stress in HDF cells by peptides derived from seaweed pipefish, Syngnathus schlegeli Peptides, 32 (4) (2011), pp. 639-647
R.C. Sprong, A.J. Schonewille, R. van der Meer Dietary cheese whey protein protects rats against mild dextran sulfate sodium-induced colitis: Role of mucin and microbiota Journal of Dairy Science, 93 (4) (2010), pp. 1364-1371
H. Kume, K. Okazaki, T. Yamaji, H. Sasaki A newly designed enteral formula containing whey peptides and fermented milk product protects mice against concanavalin A-induced hepatitis by suppressing overproduction of inflammatory cytokines Clinical Nutrition (Edinburgh, Scotland), 31 (2) (2012), pp. 283-289
K. Sugawara, H. Takahashi, T. Kashiwagura, K. Yamada, S. Yanagida, M. Homma, K. Dairiki, H. Sasaki, A. Kawagoshi, M. Satake, T. Shioya Effect of anti-inflammatory supplementation with whey peptide and exercise therapy in patients with COPD Respiratory Medicine, 106 (11) (2012), pp. 1526-1534
E. Kerasioti, D. Stagos, A. Jamurtas, A. Kiskini, Y. Koutedakis, N. Goutzourelas, S. Pournaras, A.M. Tsatsakis, D. Kouretas Anti-inflammatory effects of a special carbohydrate-whey protein cake after exhaustive cycling in humans Food and Chemical Toxicology: An International Journal Published for the British Industrial Biological Research Association, 61 (2013), pp. 42-46