ΠΟΛΥΒΙΤΑΜΙΝΕΣ και σίδηρος: Η διατήρηση μιας θετικής ισορροπίας στην πρόσληψη σιδήρου (με πολυβιταμίνες ή αυτοτελώς) είναι απαραίτητη για τους αθλητές και τις αθλήτριες προκειμένου να αποφεύγουν τις επιπτώσεις της έλλειψης σιδήρου και της αναιμίας και να διατηρούν ή να βελτιώνουν την απόδοση.
Μια σημαντική λειτουργία του σιδήρου αφορά την παραγωγή του μορίου που φέρει το οξυγόνο και το διοξείδιο του άνθρακα, την αιμοσφαιρίνη, μέσω ερυθροποίησης. Η πρόσληψη σιδήρου μέσα από πολυβιταμινες και σχετικά σκευάσματα μπορεί να συντελέσει καθοριστικά στη βελτίωση της υγειονομικής κατάστασης του ανθρώπινου οργανισμού. Η ισορροπία σιδήρου βρίσκεται υπό τον έλεγχο ορισμένων παραγόντων όπως η πεπτιδική ορμόνη hepcidin, η πρόσληψη και απορρόφηση διαιτητικού σιδήρου, οι περιβαλλοντικοί στρες (π.χ. υψόμετρο), η άσκηση, η απώλεια αίματος της εμμήνου ρύσεως και η γενετική. Οι γυναίκες με έμμηνο ρύση, ιδιαίτερα εκείνες με βαριά εμμηνορροϊκή αιμορραγία διατρέχουν αυξημένο κίνδυνο ανεπάρκειας σιδήρου.
Η συγκέντρωση αιμοσφαιρίνης [Hb] και η φερριτίνη στον ορό (sFer) χρησιμοποιούνται παραδοσιακά για τον εντοπισμό της ανεπάρκειας σιδήρου, ωστόσο, μεμονωμένα, αυτά μπορεί να έχουν περιορισμένη αξία στους αθλητές λόγω:
(1) των επιδράσεων των διακυμάνσεων στον όγκο του πλάσματος σε απόκριση στην προπόνηση ή στο περιβάλλον στο [Hb]
(2) της επίδρασης της φλεγμονής στο sFer
(3) της απουσίας αθλητικών, φυλετικών και ατομικά συγκεκριμένων κανονιστικών δεδομένων.
Μια πιο λεπτομερής και διαχρονική εξέταση αιματολογίας, του μοτίβου του εμμηνορροϊκού κύκλου, της βιοχημείας, της φυσιολογίας άσκησης, των περιβαλλοντικών παραγόντων και του προπονητικού φόρτου ασκήσεων μπορεί να αναβαθμίση την εξέταση του ενεργού ρόλου σιδήρου και να βοηθήσει στην καθοδήγηση κατάλληλων παρεμβάσεων που θα αποτρέψουν την έλλειψη σιδήρου ή την υπερπρόσληψη σιδήρου.
Συμπληρώματα διατροφής και πολυβιταμίνες απαιτούνται συχνά σε καταστάσεις έλλειψηε σιδήρου. Ωστόσο, οι διατροφικές στρατηγικές για την αύξηση της πρόσληψης σιδήρου και των κατάλληλων καθοδηγητικών ενεργειών ατομικής άσσκησης μπορούν να είναι αποτελεσματικές και να βοηθήσουν στην πρόληψη μελλοντικών επεισοδίων με ανεπάρκεια σιδήρου. Σε σοβαρές περιπτώσεις ή όπου υπάρχει μια κρίσιμη περίσταση, οι ενέσεις σιδήρου μπορεί να είναι κατάλληλη θεραπεία υπό συγκεκριμένες ιατρικές προδιαγραφές και συνθήκες.
Πηγή:
SPORT AND EXERCISE MEDICINE AND HEALTH - Iron balance and iron supplementation for the female athlete: A practical approach
Charles R Pedlar, Carlo Brugnara, Georgie Bruinvels & Richard Burden
Pages 295-305 | Published online: 27 Dec 2017