Η λειτουργία, η δομή και η σύνθεση του εγκεφάλου συνδέονται με την πρόσληψη και τη διαθεσιμότητα των κατάλληλων μικρο και μακροθρεπτικών συστατικών, καθώς τα περισσότερα απαραίτητα μέταλλα και βιταμίνες δεν παράγονται από το σώμα και πρέπει να λαμβάνονται μέσω της τροφής. Τη στιγμή που οι τροφές αρκετές φορές δεν επαρκούν στην καθημερινότητα του μέσου ανθρώπου, τα συμπληρώματα διατροφής έρχονται να καλύψουν αυτό το κενό. 
Γενετικές παθήσεις, ιατρικές θεραπείες, ανεπαρκής πρόσληψη τροφής και συστηματικές ασθένειες μπορεί να οδηγήσουν σε ελλείψεις συγκεκριμένων θρεπτικών συστατικών. Ο αντίκτυπος στην εγκεφαλική λειτουργία καθιστά τη δίαιτα μια τροποποιήσιμη μεταβλητή που στοχεύει στην ψυχική υγεία, τη διάθεση και τη γνωστική απόδοση. Για παράδειγμα, οι βιταμίνες και τα μέταλλα διαδραματίζουν βασικούς ρόλους στον οργανισμό (π.χ. στη μεταγωγή σήματος ή ως συμπαράγοντες σε έναν αριθμό ενζυματικών αντιδράσεων). Διατροφική περίσσεια ή ανεπάρκεια ορισμένων μετάλλων και βιταμινών μπορεί να επηρεάσει βαθιά το περιφερικό και κεντρικό νευρικό σύστημα από την πρώιμη ανάπτυξη έως την ενηλικίωση. Η σύνθεση της δίαιτας επηρεάζει άμεσα επίσης τα ενδογενή νευροπεπτίδια, τους νευροδιαβιβαστές, τις ορμόνες του εντέρου και τη μικροχλωρίδα του εντέρου.

Τα τελευταία χρόνια, έχει λάβει χώρα μεγάλος αριθμός επιδημιολογικών μελετών που αναλύουν τη σχέση μεταξύ ψυχικής κατάστασης και διατροφικών προτύπων. Διαχρονικές και συγχρονικές μελέτες αποκάλυψαν ότι η υιοθέτηση μιας δίαιτας βασισμένης σε εξαιρετικά επεξεργασμένα τρόφιμα αυξάνει αναλογικά τον κίνδυνο ανάπτυξης ψυχιατρικών συμπτωμάτων, όπως άγχος και κατάθλιψη. Αντίθετα, η υιοθέτηση μιας μεσογειακής διατροφής αύξησε την προστασία από την ανάπτυξη ψυχικής διαταραχής. Παράλληλα με τη μεσογειακή δίαιτα, αρκετά ωφέλιμο εν προκειμένω αποδεικνύεται και η πρόσληψη κατάλληλης ποσότητας σε συμπληρώματα διατροφής.

Σε αρκετές μελέτες, η εμφάνιση ψυχιατρικών συμπτωμάτων έχει αποδειχθεί ότι προηγείται από ένα συγκεκριμένο διατροφικό πρότυπο. Μεταξύ αυτών, το «SMILES», μια τυχαιοποιημένη ελεγχόμενη δοκιμή 12 εβδομάδων, αποκάλυψε αξιοσημείωτα αποτελέσματα μετά από 3 μήνες διατροφικής παρέμβασης στην κατάθλιψη μέτριου έως σοβαρού βαθμού, με μεγαλύτερη βελτίωση της συμπτωματολογίας. Η ύφεση επιτεύχθηκε στο 32% των συμμετεχόντων στην ομάδα μελέτης παρέμβασης.Οι ευεργετικές επιδράσεις της μεσογειακής διατροφής στην κατάθλιψη έχουν επιβεβαιωθεί από πιο πρόσφατες τυχαιοποιημένες ελεγχόμενες δοκιμές, συμπεριλαμβανομένης της δοκιμής HELFIMED (όπου η μεσογειακή δίαιτα συμπληρώθηκε με ιχθυέλαιο) καθώς και η δοκιμή PREDI_DEP (όπου η μεσογειακή δίαιτα συμπληρώθηκε με εξαιρετικό παρθένο ελαιόλαδο). 

Μια μελέτη που διεξήχθη στα δεδομένα ενηλίκων ατόμων έδειξε συσχέτιση δόσης-απόκρισης μεταξύ της σοβαρότητας της χρόνιας κατάθλιψης ή των αγχωδών διαταραχών και της κακής ποιότητας διατροφής σε όλους τους συμμετέχοντες στη μελέτη. Τα πρόσφατα ευρήματα από κλινικές δοκιμές φαίνεται να υποστηρίζουν τη χρήση ενός συνόλου μέτρων φροντίδας που περιλαμβάνουν φαρμακολογικές και ψυχολογικές θεραπείες πρώτης γραμμής, καθώς και παρεμβάσεις στον τρόπο ζωής (π.χ. βελτίωση της ποιότητας της διατροφής, αντιμετώπιση της διακοπής του καπνίσματος, αύξηση της σωματικής δραστηριότητας). Όλα αυτά μπορεί να έχουν μεγάλη επίδραση στην κατάθλιψη αλλά και στις διαταραχές ύπνου. Η μελέτη InSOMNIA αποκάλυψε υψηλό επιπολασμό διαταραχών ύπνου που σχετίζονται με χαμηλή τήρηση της μεσογειακής διατροφής.Η συμμόρφωση με τη μεσογειακή διατροφή έχει συσχετιστεί με χαμηλότερο κίνδυνο για αϋπνία και καλύτερη ποιότητα ύπνου, όχι μόνο σε νεαρούς μαθητές, αλλά επίσης σε ενήλικες μεγαλύτερης ηλικίας, χωρίς διαφορές φύλου.

Τα οφέλη της διατήρησης μιας υγιούς διατροφής στο πλαίσιο των μεσογειακών προτύπων παράλληλα με τα κατάλληλα συμπληρωματα διατροφης είναι ένας σημαντικός άξονας που οδηγεί στη σωματική και ψυχική υγεία.

--------------------------------------------------------------------
Πηγή:
Businaro R. (2022)0" Food supplements to complement brain functioning: the benefits of a combination of magnesium, folic acid, omega-3 fatty acids and vitamin E" [version 1; peer review: 1 approved]. F1000Research 2022, 11:140