Η μικροχλωρίδα του εντέρου, μπορεί να οριστεί ως το σύνολο των βακτηρίων, μυκήτων, ιών και πρωτόζωων που κατοικούν σε έναν οργανισμό ως μικροοργανισμοί και αντιπροσωπεύει ένα μοναδικό δακτυλικό αποτύπωμα που χαρακτηρίζει κάθε άτομο, με έντονη μεταβλητότητα, ανάλογα με τη γεωγραφική περιοχή, τη διατροφή, αλλά και τη χρήση αντιβιοτικών και άλλων φαρμάκων. Η μικροχλωρίδα του εντέρου, μια βιομάζα έως και 2 kg σε ενήλικες ανθρώπους, έχει ζωτικό ρόλο στην ανθρώπινη υγεία: είναι σε θέση να διασπάσει τις διαιτητικές ίνες και άλλα συστατικά τροφίμων που δεν μπορούμε να αφομοιώσουμε. Οι βιταμίνες διεγείρουν την ωρίμανση του ανοσοποιητικού συστήματος και αποτρέπουν τον αποικισμό του εντέρου από παθογόνα είδη. Μεταξύ άλλων, η μικροχλωρίδα του εντέρου μπορεί να παράγει ή να διεγείρει την απελευθέρωση αρκετών ουσιών που μπορούν να φτάσουν στον εγκέφαλο μέσω της κυκλοφορίας και να διασχίσουν τον αιματοεγκεφαλικό φραγμό (BBB) . Τα στοιχεία της βιβλιογραφίας έχουν τονίσει τον βασικό ρόλο της μικροχλωρίδας ως σύνδεσης μεταξύ του εντέρου και των βασικών εγκεφαλικών διεργασιών, όπως η μικρογλοιακή ενεργοποίηση, η νευρογένεση και η μυελίωση, που εμπλέκονται στη γνωστική λειτουργία, τη διάθεση και τη συμπεριφορά. Τα μικρόβια του εντέρου μπορούν να επηρεάσουν τα Τ και Β λεμφοκύτταρα στο τοίχωμα του εντέρου, με συνέπειες την απελευθέρωση προφλεγμονωδών κυτοκινών οι οποίες με τη σειρά τους μπορούν να αυξήσουν τη διαπερατότητα του ΒΒΒ. 

Μια δίαιτα υψηλής ποιότητας, με τα κατάλληλα συμπληρώματα διατροφής, μπορεί να βοηθήσει στη ρύθμιση της μικροχλωρίδας του εντέρου βραχυπρόθεσμα και μακροπρόθεσμα, να μειώσει τη φλεγμονή του εγκεφάλου και το στρες και στη συνέχεια να διατηρήσει μια καλή γνωστική λειτουργία. Οι διατροφικοί παράγοντες μπορούν να διαμορφώσουν άμεσα τη σύνθεση της μικροχλωρίδας του εντέρου τόσο σε τρωκτικά όσο και σε ανθρώπους. Μια μετα-ανάλυση που περιλαμβάνει μελέτες μικροχλωρίδας του εντέρου τόνισε τις μοναδικές επιδράσεις της μεσογειακής διατροφής στο εντερικό μικροβίωμα. Ωστόσο, τα διατροφικά πρότυπα μπορεί να επηρεάσουν όχι μόνο τη μικροχλωρίδα του εντέρου αλλά και την εντερική διαπερατότητα και με τη σειρά τους επηρεάζουν την ψυχική υγεία. Πιο αναλυτικά, μια αυξημένη διαπερατότητα που προκαλείται, μεταξύ άλλων, από μια δίαιτα υψηλής περιεκτικότητας σε λιπαρά, μπορεί να επιτρέψει την ενεργοποίηση των κυττάρων του ανοσοποιητικού στο εντερικό τοίχωμα από τους λιποπολυσακχαρίτες που παράγονται από βακτήρια, οδηγώντας τελικά σε υψηλότερη συστηματική φλεγμονή.

Εκτός από μια δίαιτα υψηλής ποιότητας, η χρήση πρεβιοτικών και προβιοτικών μαζί με συμπληρώματα διατροφής (π.χ. άλφα-τοκοφερόλη) θα μπορούσε να είναι χρήσιμη για την τροποποίηση της μικροχλωρίδας του εντέρου και την αποκατάσταση μιας υγιούς κατάστασης. Στο πλαίσιο της ψυχικής υγείας, μερικές ελεγχόμενες με εικονικό φάρμακο μελέτες σε ανθρώπους έχουν αναφέρει επιδράσεις των προβιοτικών σε παραμέτρους που σχετίζονται με το συναίσθημα και το στρες. Μεταξύ άλλων, μια διπλά τυφλή, τυχαιοποιημένη, ελεγχόμενη με εικονικό φάρμακο κλινική δοκιμή σε ασθενείς με διάγνωση μείζονος καταθλιπτικής διαταραχής έδειξε ότι η χορήγηση προβιοτικών συμπληρωμάτων για 8 εβδομάδες οδήγησε σε βελτίωση της διάθεσης,σε μείωση των επιπέδων ινσουλίνης και της υψηλής ευαισθησίας C-αντιδρώσας πρωτεΐνης στον ορό. Πιο πρόσφατα, η χορήγηση για 24 εβδομάδες δισκίων που περιέχουν αδρανοποιημένο με θερμότητα Lactobacillus gasseri CP2305 σε υγιή άτομα κάτω από στρεσογόνες συνθήκες οδήγησε σε βελτίωση της ποιότητας του ύπνου, της ψυχικής κατάστασης και της μικροχλωρίδας του εντέρου . Απαιτείται μεγαλύτερος αριθμός μελετών για την περαιτέρω υποστήριξη της άμεσης επίδρασης των προβιοτικών στη λειτουργία του εγκεφάλου, πιθανώς με μεγαλύτερη τυποποίηση των στελεχών, των δόσεων και της μέτρησης των αποτελεσμάτων της μελέτης. Τέλος, μια ειδική κατηγορία προβιοτικών, τα ψυχοβιοτικά, έχει οριστεί πρόσφατα με βάση την ικανότητά τους να παράγουν ή να διεγείρουν την παραγωγή νευροδιαβιβαστών, εντεροενδοκρινών ορμονών και άλλων μοριακών δομών, με μεγάλο εύρος εφαρμογών, συμπεριλαμβανομένης της ανακούφισης της διάθεσης και του στρες. Ο ευεργετικός ρόλος των προβιοτικών στον μετριασμό των αντικαταθλιπτικών επιδράσεων, τόσο ως συμπλήρωμα στα αντικαταθλιπτικά φάρμακα όσο και ως μεμονωμένη παρέμβαση, έχει προταθεί πολλές φορές στη βιβλιογραφία. Αυτό είναι φυσικά ένα ενδιαφέρον πεδίο με τεράστιες δυνατότητες. Ωστόσο, η χορήγηση ψυχοβιοτικών στον γενικό πληθυσμό μέσα από κατάλληλα συμπληρωματα διατροφης θα πρέπει να αξιολογείται προσεκτικά και να υποστηρίζεται από περισσότερα στοιχεία.

--------------------------------------------------------------------
Πηγή:
Businaro R. (2022)0" Food supplements to complement brain functioning: the benefits of a combination of magnesium, folic acid, omega-3 fatty acids and vitamin E" [version 1; peer review: 1 approved]. F1000Research 2022, 11:140