Τα αντιοξειδωτικα σε μορφη συμπληρωμάτων διατροφής έχουν θετική επίδραση στο μικροβίωμα, αντανακλώντας τις μοναδικές βιοχημικές τους ιδιότητες και τους διαφορετικούς μηχανισμούς αλληλεπίδρασης. Πλούσια σε πολυφαινόλες, περιέχουν χρήσιμα συστατικά στοιχεία τα οποία τα βρίσκουμε σε φυσικές πηγές όπως τα μούρα και τα φιστίκια, γενικά προάγουν την ανάπτυξη ευεργετικών βακτηριακών πληθυσμών, όπως τα είδη Bifidobacterium και Akkermansia, και ενισχύουν την παραγωγή λιπαρών οξέων βραχείας αλυσίδας, όπως το βουτυρικό και το οξικό οξύ. Αυτοί οι μεταβολίτες είναι γνωστοί για τη συμβολή τους στη βελτίωση της ακεραιότητας του εντερικού φραγμού και στη μείωση της συστηματικής φλεγμονής, επηρεάζοντας έμμεσα και άλλες όψεις της υγείας.

Αντίθετα, η ζυμωμένη παπάγια ασκεί ελάχιστες άμεσες επιδράσεις στη μικροβιακή ποικιλομορφία, αλλά μπορεί να υποστηρίξει την υγεία του εντέρου μέσω έμμεσων μηχανισμών. Συγκεκριμένα, ενισχύει τις αντιοξειδωτικές άμυνες και μειώνει το οξειδωτικό στρες, συμβάλλοντας ενδεχομένως στη σταθεροποίηση της εντερικής λειτουργίας και στην πρόληψη καταστάσεων που σχετίζονται με φλεγμονή, όπως το σύνδρομο διαρροής του εντέρου.

Τα φλαβονοειδή του λυκίσκου, όπως η ξανθοουμόλη, εμφανίζουν ιδιαίτερα μεταβλητές επιδράσεις που εξαρτώνται από τη σύνθεση του μικροβιώματος κάθε ατόμου. Για παράδειγμα, συμμετέχοντες με εντεροτύπο που κυριαρχείται από Prevotella παρουσιάζουν σημαντικότερες αλλαγές στη μικροβιακή σύνθεση σε σύγκριση με εκείνους που κυριαρχούνται από Bacteroides. Αυτή η μεταβλητότητα αναδεικνύει τη σημασία της εξατομικευμένης διατροφής σε παρεμβάσεις που στοχεύουν στο μικροβίωμα.

Οι αντιοξειδωτικές βιταμίνες, όπως οι βιταμίνες C, B2 και D, επηρεάζουν το εντερικό μικροβίωμα μέσω μηχανισμών όπως η ρύθμιση του pH, η μείωση του οξειδωτικού στρες και η διατροφική συνεργασία μεταξύ μικροοργανισμών. Η βιταμίνη C, ειδικότερα, αυξάνει σημαντικά τη μικροβιακή ποικιλομορφία και ενισχύει την παραγωγή λιπαρών οξέων βραχείας αλυσίδας, συμβάλλοντας σε ένα ισορροπημένο οικοσύστημα του εντέρου. Οι συνεργιστικές δράσεις συνδυασμένων βιταμινών, όπως η C και η B2, ενισχύουν περαιτέρω το δυναμικό ρύθμισης του μικροβιώματος.

Συνολικά, ενώ ορισμένα συστατικά παρουσιάζουν κοινά οφέλη — όπως η παραγωγή SCFA και η προώθηση ευεργετικών βακτηρίων — η ένταση και το εύρος των επιδράσεών τους διαφέρουν. Αυτή η ποικιλομορφία τονίζει τη σημασία της κατανόησης των ατομικών και των ειδικών παραγόντων κάθε παρέμβασης για την ανάπτυξη εξατομικευμένων στρατηγικών προαγωγής της υγείας του εντερικού μικροβιώματος.

Πηγή: Hyży, A., Rozenek, H., Gondek, E., & Jaworski, M. (2025). Effect of Antioxidants on the Gut Microbiome Profile and Brain Functions: A Review of Randomized Controlled Trial Studies. Foods, 14(2), 176. https://doi.org/10.3390/foods14020176